Legionella, legionellose en veteranenziekte
Legionella is een klasse van bacteriën die overal ter wereld in de natuur voorkomt. Er zijn meer dan 50 soorten Legionellabacteriën, waarvan sommige bij de mens ziekten kunnen veroorzaken. De meest voorkomende ziekteverwekkende soorten zijn Legionella pneumophila en Legionella longbeachae.
De meeste Legionella soorten, waaronder Legionella pneumophila, gedijen in warm water, en hebben de aanwezigheid van andere organismen (bv. amoeben) nodig om zich te vermenigvuldigen. Zij groeien gemakkelijk in door de mens vervaardigde omgevingen, zoals in sanitair en buizen, waar warme temperaturen en de ophoping van voedingsstoffen en micro-organismen op oppervlakken een ideale omgeving vormen.
Legionella longbeachae wordt aangetroffen in grond, compost en potmengsels
Legionellose is een verzamelnaam voor ziekten die door Legionellabacteriën worden veroorzaakt, waaronder de ernstigste ziekte, de veteranenziekte, maar ook de minder ernstige aandoening, de pontiac koorts.
De veteranenziekte is een soort longontsteking die door de legionellabacterie wordt veroorzaakt. Mensen kunnen deze ziekte oplopen door het inademen van microscopisch kleine/onzichtbare druppeltjes (aerosolen) van besmet water uit door de mens aangelegde systemen, zoals warmwatersystemen, douchekoppen, spabaden en fonteinen.
Hoewel het voor de meeste mensen onwaarschijnlijk is dat ze de veteranenziekte krijgen, lopen sommige groepen meer risico dan andere.
Het is bekend dat leidingwater in ziekenhuizen en andere instellingen besmet kan zijn met een verscheidenheid aan micro-organismen. Pseudomonas en verwante soorten, atypische mycobacteriën en Legionella zijn de belangrijkste.
Therapeutische richtlijnen
De veteranenziekte wordt bestreden met de hulp van antibiotica. Het personeel van ziekenhuizen is goed bekend met legionella epidemieën en deze ziekte kan goed bestreden worden met de hulpmiddelen die vandaag de dag beschikbaar zijn.
Risico’s thuis beperken
De waterleiding regelmatig laten doorspoelen met heet water. Het zwembad in de tuin goed schoonhouden, en daarbij ook de filters niet vergeten, kan het risico van besmetting met Legionella verminderen (met name voor kwetsbare mensen), waaronder de juiste installatie en het juiste onderhoud van warmwatersystemen, sanitair en zwembaden en spa’s.
Legionella melding
Juist omdat grotere instellingen, hotels, kazernes en ziekenhuizen speciaal aandacht moeten besteden aan het voorkomen van de besmetting met legionella bestaat er ook een meldplicht.
Maar belangrijker is de zorgplicht. Iedere instelling die het risico kent van besmetting heeft de plicht maatregelen te nemen om deze ernstige ziekte te voorkomen.
De legionella melding bij drinkwaterbedrijven is een beetje anders. Daar zal regelmatig een keurmeester voorbijkomen om de installatie na te kijken. Hij zal monsters nemen van het geproduceerde drinkwater, en die monsters worden gekeurd in een erkend laboratorium. Als er sprake is van wat genoemd wordt een ‘normoverschrijding’ dan bent u verplicht dit te melden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport. Die instelling zal de melding doorgeven aan de GGD, en ook het laboratorium zal de resultaten doorgeven.
